Vì ai ?

Nhìn lại những năm qua, giải pháp của ngành điện chỉ xoay quanh chuyện tăng giá và vay vốn. Lỗ cố nhiên tăng giá, lãi cũng tăng giá. Tăng giá để trả nợ, tăng giá để lấy vốn đầu tư, tăng giá để bù lỗ... Có rất nhiều lý do nhưng giải pháp thì chỉ có một: tăng giá.
Đến mức, vừa nghe ngành điện đặt đích có lãi trong năm nay, hồ hết mọi người đều có chung một cảm xúc mỏi mệt và nản là điện sẽ lại tăng giá. Và đúng vậy, cùng với việc đặt mục tiêu có lãi, EVN ngay tức thì xin tăng giá điện. Điện đã có lãi 2 năm liên tục trước đó cũng đều nhờ tăng giá. Với việc "tay phải đưa mục tiêu có lãi, tay trái xin tăng giá", cơ chế vận hành của ngành điện năm 2014 có vẻ đã được lập trình: tăng giá để có lãi.
Người dân cứ bức xúc, doanh nghiệp cứ kêu trời, giá điện cứ...Tăng. Lý do mà cơ quan quản lý giải thích cho việc luôn chấp nhận tăng giá điện là vì giá điện hiện vẫn thấp hơn giá thành. Nhưng giá thành cụ thể là bao lăm, cơ cấu tính giá thành như thế nào lại chưa công khai sáng tỏ. Người dân chỉ biết rằng, một trong những lý do tăng giá điện là để bù lỗ. Mà trong những khoản lỗ của EVN có một phần không nhỏ là lỗ do đầu tư ngoài ngành. Vậy vì sao họ phải gánh cả phần làm ăn sai lầm, bết bát của ngành điện? Hơn nữa, khi chưa minh bạch, không thể kết luận giá điện của ta rẻ hơn các nước hay thấp hơn giá thành và lấy đấy làm lý do tăng ví hiện thời. Về việc này, Thủ tướng cũng đã chỉ đạo, giá điện và xăng dầu cần phải được sáng tỏ hóa. Vậy vì sao không thực hành đúng chỉ đạo của Thủ tướng rồi hãy tăng giá? đề nghị sáng tỏ giá điện đã được đặt ra nhiều năm nay nhưng ngành này vẫn không thực hành được. Câu hỏi đặt ra là, vì sao việc công khai sáng tỏ cách tính giá thành của điện và một số ngành độc quyền lại khó khăn đến vậy?
Giá điện của VN mắc hay rẻ còn chờ ngành điện sáng tỏ. Nhưng điều chắc chắn là giá điện hiện giờ không còn rẻ so với thu nhập của người dân. Vấn đề này đã được Phó thủ tướng Hoàng Trung Hải nhắc đi nhắc lại trong một số hội nghị. Vậy thì một bên là EVN được ưu đãi về vốn, về cơ chế nhưng ôm tiền đi đầu tư ngoài ngành, làm ăn thua lỗ, lập lờ giá cả và một bên là người dân, doanh nghiệp và cả nền kinh tế đang cần tiếp sức sau nhiều năm khó khăn, khủng hoảng... Chúng ta vì ai trong quyết định để điện tăng giá?
Nguyên Hằng