Mùa xuân này vắng bóng anh Văn

Bác Hồ và Đại tướng Võ Nguyên Giáp bàn kế hoạch tác chiến tại chiến dịch Điện Biên Phủ. Ảnh: TTXVN Năm 2004, nhân kỷ niệm 50 năm thắng lợi lịch sử Điện Biên Phủ, khi được nhà báo Pháp - Dominique Barri hỏi về chiến lược của Việt Minh trong chiến dịch Điện Biên Phủ, Tướng Giáp đã giải đáp: “Chiến lược của chúng tôi là chiến lược hòa bình. Tôi là vị tướng của hòa bình”. Thời thế tạo ra anh hùng, nhưng anh hùng lại góp phần tạo ra thời thế. Đó là quy luật của lịch sử. Đại tướng- Tổng Tư lệnh Võ Nguyên Giáp là một trường hợp như thế. Vậy mà Xuân Giáp Ngọ này - mùa Xuân thứ 60 kể từ thắng lợi lịch sử Điện Biên Phủ, một thắng lợi “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu” lại vắng bóng anh Văn. Lịch sử không thể có “nếu”, song mỗi người lính, người dân Việt Nam dịp này đều nghĩ rằng niềm vui sẽ trọn sao nếu như được đồng hành cùng anh Văn trong mùa Xuân lịch sử trọng đại này! Dịp này 60 năm về trước, khi cả dân tộc đang chuẩn bị vào Xuân thì Tổng tư lệnh Võ Nguyên Giáp cùng Sở chỉ huy tiền tuyến của Bộ Tổng tư lệnh lại lên đường ra mặt trận. Là người trải đời qua nhiều chiến dịch, kể cả một số chiến dịch lớn như Biên Giới, Hòa Bình, Tây Bắc… nhưng như Ông đã giãi bày trong hồi ký “chưa bao giờ chứng kiến một khung cảnh hùng tráng như mùa Xuân năm đó”. Hơn ai hết, Võ Nguyên Giáp là người hiểu rõ trọng trách lớn lao mà Bộ Chính trị và Cụ Hồ đã ủy thác qua lời dặn dò trước lúc phát xuất: “Tổng tư lệnh ra chiến trận. Tướng quân tại ngoại. Trao cho chú toàn quyền quyết định. Trận này quan trọng, phải đánh cho thắng! Chắc thắng mới đánh, không chắc thắng không đánh” . Phải là người có tín tâm và quyết tâm mới dám nhận một sứ mệnh lịch sử cao cả như vậy. Trong con người Võ Nguyên Giáp luôn hội đủ tố chất của một vị tướng: Nhân, Trí, Dũng, Tín, Liêm, Trung . Ông là một con người "Dĩ công vi thượng", luôn biết đề cao vai trò của tập thể, biết quy tụ nhân tâm, không chủ quan duy ý chí. Khi được giao là người chỉ huy cao nhất của chiến dịch Điện Biên Phủ, Võ Nguyên Giáp không hề đánh giá thấp sức mạnh của địch tại tập đoàn cứ điểm này và Ông nhận thức sâu sắc rằng chỉ có đánh bại được hình thức phòng ngự chiến lược bằng tập đoàn cứ điểm của địch mới mở đường cho cuộc Kháng chiến chống Pháp phát triển. Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ lúc bấy giờ đối với Tổng Tư lệnh Võ Nguyên Giáp không phải là vấn đề tấn công hay không tấn công, mà là đánh như thế nào để tiêu diệt được một mục tiêu chiến lược cực mạnh như vậy. Để biến kiên tâm chiến lược của Chủ tịch Hồ Chí Minh và Bộ Chính trị thành hiện thực thắng lợi, Tổng Tư lệnh Võ Nguyên Giáp đã cùng với Bộ Tư lệnh chiến dịch đặt ra và giải quyết thành công nhiều vấn đề ở tầm chiến lược, chiến dịch, đó là tìm mọi cách cô lập và giữ chân quân Pháp ở Điện Biên Phủ để đại quân ta xoá sổ; loại bỏ cách đánh mạo hiểm, chọn cách đánh bảo đảm yếu tố chắc thắng; chỉ đạo giải quyết thành công vấn đề đảm bảo hậu cần cho một chiến dịch dài ngày, lực lượng dự lớn và diễn ra trên một địa bàn khó khăn xa hậu phương; khắc phục được những tư tưởng hữu khuynh tiêu cực, mở đường giành thắng lợi trót cho chiến dịch . Võ Nguyên Giáp là một con người luôn trọng việc mở mang dân chủ, phát huy trí tuệ tập thể. Ông luôn biết lắng tai và coi trọng ý kiến của cấp dưới. Trước khi quyết định bất cứ vấn đề liên can nào, Ông đều đưa ra luận bàn tập thể. Trong chiến dịch Điện Biên Phủ, trước khi quyết định đổi thay phương châm tác chiến từ “ Đánh nhanh, Thắng nhanh ” sang “ Đánh chắc, Tiến chắc ” – một phương châm đã góp phần đưa Võ Nguyên Giáp lên hàng “thống soái quân sự cỡ lớn”, Ông đã bàn luận, xin ý kiến và bền chí thuyết phục tập thể Đảng ủy, Bộ tư lệnh chiến dịch, Đoàn cố vấn của Trung Quốc nhằm tạo được sự đồng thuận, thống thất cao. Tại trận mạc Điện Biên Phủ, là một vị Đại tướng, Tư lệnh chiến dịch nhưng Võ Nguyên Giáp giống như người cha, người anh, người đồng chí thân thiết và gần gũi của quân nhân. Trước nhiều trận đánh lớn, bao giờ Ông cũng viết thư thăm hỏi, cổ vũ bộ đội và dân công. Ngày Xuân trên hào chiến đấu, những tình cảm chân tình của vị Tư lệnh chiến dịch đã tiếp thêm sức mạnh cho các mũi, các hướng sẵn sàng xung trận. Trong điều kiện khó khăn của chiến trận, song Võ Nguyên Giáp vẫn thẳng thớm quan hoài chăm lo đời sống vật chất và tinh thần cho lính trong điều kiện tối đa có thể; đặc biệt là rất mực thương yêu, tôn trọng cấp dưới và biết trọng dụng những người có đức - tài. Dưới “trướng” Ông, nhiều trí thức xuất thân từ các thành phần khác nhau đã có nhịp cống hiến hết mình trong chiến dịch Điện Biên Phủ và không ít trong số đó về sau đã trở thành những vị tướng lĩnh tài hoa của Quân đội. Cảm phục mối quan hệ “cán - quân”, ngay tại hào chiến đấu mặt trận Điện Biên Phủ, một nhà báo Tiệp Khắc đã nói với Võ Nguyên Giáp rằng “Quân đội của các đồng chí thật lạ! Tôi thấy không có gì xa vắng giữa vị tướng với một người lính ”. Võ Nguyên Giáp là một vị tướng thương yêu lính rất đỗi cho dù người đó giữ cương vị to hay bé, quân hàm cao hay thấp và biết quý từng giọt máu của bộ đội. Là một nhà cầm quân là phải khát khao thắng lợi, song ở Ông không phải lúc nào cũng giành chiến thắng bằng mọi giá mà thắng lợi phải luôn đi kèm với giảm thiểu hy sinh xương máu của lính một cách thấp nhất. Việc quyết định thay đổi phương châm từ "Đánh nhanh, thắng nhanh" sang "Đánh chắc, tiến chắc" trong chiến dịch Điện Biên Phủ là một thí dụ. Ở đây, vị Tư lệnh chiến dịch quyết định đổi thay phương châm tác chiến – một quyết định được Ông cho là khó khăn nhất trong thế cục cầm quân của mình, thì ngoài nguyên tố bảo đảm đánh chắc thắng còn là nhằm giảm thiểu tổn thất cho quân nhân. Võ Nguyên Giáp luôn quan niệm rằng quý trọng sinh mệnh của cán bộ và chiến sỹ, suy cho cùng cũng nghĩa là tôn trọng sinh mệnh của người dân. Đối với kẻ địch, thấu suốt tinh thần "lấy đại nghĩa thắng hung tàn, lấy chí nhân thay cường bạo" của các bậc tiền nhân, Võ Nguyên Giáp không chỉ là một vị tướng biết đánh thắng địch bằng quân sự, mà còn biết thắng địch bằng nhân nghĩa, “biết độ lượng đối với kẻ địch đã vấy ”. Không phải tình cờ mà nhiều người đã từng một thời đứng bên kia chiến tuyến, từ những tướng soái của Pháp đến những người lính Âu-Phi... Đều dành cho Tổng tư lệnh Võ Nguyên Giáp một sự kính trọng và thán phục đặc biệt. Tư tưởng nhân nghĩa được kết tinh từ truyền thống nhân văn trong chống giặc ngoại xâm của thánh sư trên ý thức “không vì tư thù, tư oán” được Võ Nguyên Giáp kế thừa và phát triển lên một tầm cao mới trong chiến dịch Điện Biên Phủ nói riêng, trong hai cuộc kháng chiến ghế của dân tộc nói chung. Nó vừa là chiến lược, vừa là sách lược nhằm giành được thắng lợi mà không phải tiêu diệt đến tên địch rút cuộc. Chính điều đó đã đưa Võ Nguyên Giáp trở nên "một cây đại thụ rợp bóng nhân bản" như lời nhận xét của một nhà quân sự lừng danh thế giới. Với chính mình, cái “tôi” trong con người Võ Nguyên Giáp là cái “tôi” dĩ công vi thượng. Ông là một người nghiêm khắc nhưng khiêm tốn, bình dị, bao dung và khoan dung; cả cuộc đời cầm quân dường như người ta ít thấy Ông cáu gắt to tiếng với cấp dưới bao giờ. Độc nhất chỉ một lần trong chiến dịch Điện Biên Phủ, người ta thấy Ông lớn tiếng phê bình một cán bộ chỉ huy trận đánh Đồi A1; nhưng rồi sau đó hiểu rõ duyên do, Ông đã chủ động cải chính và “làm lành” ngay. Là một Đại tướng được phong cấp hàm một lần độc nhất trong đợt phong quân hàm cấp tướng trước tiên của Quân đội dân chúng Việt Nam (1948) nhưng chỉ với một “Điện Biên Phủ chấn động địa cầu” cũng đã đủ đưa Võ Nguyên Giáp lên hàng siêu phàm của một danh tướng. Xuân Giáp Ngọ này- mùa Xuân thứ 60 chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ thiếu vắng anh Văn, song hình ảnh của Đại tướng-Tổng Tư lệnh Võ Nguyên Giáp trong lòng quân nhân, trong lòng quần chúng. # Và bạn bè quốc tế vẫn trường tồn vong mạng. Nhắc đến thắng lợi Điện Biên Phủ chẳng thể không nhắc đến cái tên Võ Nguyên Giáp và ngược lại nhắc đến Võ Nguyên Giáp không thể không nhắc đến cái tên Điện Biên Phủ. Tướng Bi-gia, Cựu Bộ trưởng Quốc phòng Pháp, người từng tham chiến ở Điện Biên Phủ, trong lần trả lời phỏng vấn của RFI (26-4-2004) đã phải thốt lên rằng: “Xin ngả mũ chào khâm phục tướng Giáp”. Đại tá, PGS,TS. Trần Ngọc Long (Phó Viện trưởng Viện Lịch sử Quân sự Việt Nam)